Bu videoda Azerbaycan’da neredeyse tamamen unutulma noktasına gelen Alevi – Bektaşi inancını ve bu inancın Safevi Türk Devleti ile bağını oluşturan önemli isimlerden biri olan Baba Samid’i anlatacağız. Baba Samid Türbesi etrafındaki Safevi askerlerinin mezarlarını, Türbenin Türkiye’de ilk defa yayınlanan görüntülerini ve Baba Samid’in Hacı Bektaş Veli ile olan bağını bu videoda paylaşmaya çalışacağız.
Azerbaycan’ın gözden uzak kalmış bir köşesinde unutulmuş ve tarihin tozlu sayfalarında saklı kalmış Baba Samid Türbesi hakkında Türkiye’de hiçbir video veya fotoğraf paylaşılmamış olması şaşırtıcı. Türbe ve çevresindeki mezarlık, Anadolu Türklüğü ve Alevi-Bektaşi toplulukları için büyük önem taşıyan bir keşif. Bu türbe, sadece bir yapı değil, aynı zamanda zengin bir tarihin ve kültürel mirasın ayakta duran bir abidesi.
Özgür Aydoğan’ın Azerbaycan seyahati sırasında peşine düştüğü Baba Samid Türbesini bulması ve sonrasında yaptığı araştırmalar sayesinde, Türkiye’de ilk kez bu türbe ve çevresindeki mezarların görüntüleri detaylı bir şekilde kamuoyuyla paylaşılmış oldu.
Türbenin bulunduğu bölgede Azerbaycan’lı uzmanların yaptığı incelemeler sonucunda, Türbe etrafındaki mezarların Safevi devrinde önemli görevler yapmış kişilere ait mezarlar olduğunu tespit edilmiş. Genellikle Bektaşi olarak anılan bu topluluk, Türk kökenli olup Safevi devletinde önemli siyasi ve dini görevlere getirilmiş kişiler. Baba Samid’in de bu topluluktan olduğu ve Safevi hükümdarının Aksakallısı olduğu biliniyor.
Türbe kitabesinde, Baba Samid’in Hacı Bektaş Veli’nin soyundan geldiği belirtilmekte. Bu durum, Baba Samid ile Hacı Bektaş Veli arasında bir soy bağı olduğu ya da bir inanç ve tarikat bağının olduğu şeklinde yorumlanabilir. Hacı Bektaş Veli’nin Anadolu’da kurduğu tarikat, Türklerin İslam yorumunun devamı olarak kabul edilir ve Baba Samid de bu tarikatın çizgisini takip eden bir dini önder olarak öne çıkar. Türbe kitabesindeki bilgiler, Baba Samid’in sadece bölgesel önemi olan bir figür olmadığını, aynı zamanda daha geniş bir coğrafyada kabul gören bir inancın temsilcisi olduğunu göstermektedir.
Türbe çevresindeki mezar taşları, üzerindeki yazıtlar ve sembollerle bu tarihi gerçeği destekliyor. Mezar taşlarındaki motifler, o dönemdeki inanç sistemleri ve askeri yapı hakkında önemli bilgiler sunuyor. Bu bulgular, Azerbaycan’ın tarihi ve kültürü açısından da büyük önem taşıyor.
Baba Samid, sadece bir dini figür olmakla kalmayıp, aynı zamanda Türk-İslam tarihinde Anadolu Türkleri ve Azerbaycan Türkleri arasında önemli bir köprü görevi görmüştür. Türbe ve çevresindeki mezarlık, bu bağların ne kadar derin olduğunu gösteren önemli bir kanıt niteliğindedir.
Unutulmuş ve bir köşede ziyaretçisiz kalmış bu türbenin yeniden keşfi, sadece tarihçiler ve din bilimciler için değil, aynı zamanda tüm Türk dünyası için büyük önem ifade ediyor. Unutulan bir mirası Türkiye’de bulunan araştırmacılar ve Alevi – Bektaşi kuruluşlarının dikkatine sunan Özgür Aydoğan’ın bu videosu, umarız ki daha ayrıntılı araştırmalara ve kapsamlı bilimsel çalışmalara vesile olur.