0
0
İzmir’in Selçuk ilçesine bağlı Gökçealan köyünün eski zamanlardaki önemli ziyaretlerinden biride Kermen Dede mezarıdır.
Kermen Dede’nin mezarı İzmir’in Selçuk ilçesine bağlı Gökçealan Köyü’nün güney yönündedir. Mezarın güney doğusunda ise haritalarda Karyağdı Tepe diye adlandırılan halk arasında ise Gümüş Dağı (1022 m.) olarak bilinen dağ yükselir. Mezar yokuşu çıkarken yolun sağ tarafındadır, karşısında ise suyu oldukça lezzetli olan bir çeşme bulunmaktadır. 2010 yılı içerisinde çeşitli zamanlarda gitme fırsatı bulduğum bu mezar bölge halkı tarafından saygı görmekte ve ziyaret edilmektedir. Kermen Dede mezarının hemen yanındaki ağacın dalları ziyaret edenlerin bağladıkları çaputlarla kaplıdır.
İslam öncesi Türk inancına göre atalarımızın inandıkları “İZİ”ler, Göktürklerin bıraktıkları yazıtlarda “YER-SU” olarak ifade edilmiştir. Göktürkler bu “YER-SU” denilen ruhları, Türk yurdunun koruyucusu olarak görür ve sayarlardı. Onların bu inanışlarına göre “İZİ’ler kişilerden kurban isterler. Kurban sunmayan kişiler ise kendilerine yada sevdiklerine bu ruhların zararlarının dokunmasından çekinirlerdi. Bu ruhlara kurban için, bir çaput, bir bez parçası, bir tutam at kılı veya bir taş parçası ile de kansız kurban sunmak mümkündü.
Türkler Müslüman olduktan sonra da ağaçlara çaput bağlamak gibi Şamanizm kökenli gelenekleri tamamen bırakmamışlardır. Kermen Dede gibi Evliya saydıkları ulu kişilerin türbelerine, orada biten ağaçlara, ya da o yörede bulunan bazı kayalara çaput bağlamak suretiyle eski adetlerini İslam adetleri ile birlikte devam ettirmeye çalışmışlardır. Zaman içerisinde bu adetin asıl anlamı unutulup, yerine temelsiz bir takım adetler uydurulsa da çaput bağlama Türk inancının eski ve önemli adetlerinden biri olarak yaşamaya devam etmektedir.
Kermen Dede’nin bir hikayesi var mıdır, eski zamanlarda onun hakkında köyde ne anlatılırdı henüz bilmiyorum fakat Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre “Kermen” kelimesinin anlamı hisar yani kaledir. Bu isim ile bir yatır olması tesadüf mü bunu bilmek zor ama köyün eski isminin Burgaz olduğunu öğrenince, Kermen kelimesinin anlamına hiç şaşırmamıştım. Köyün eski ismi Burgaz, Osmanlı dönemi ise “Bergos-ı Kebir” olarak anılmış. Rumlar “Pyrgós” ismiyle anmış, muhtemelen onlardan öncede aynı isimle anılıyordu bu güzel köy. Gökçealan ismini çok sevsem de, çok çok eski çağlardan kalan bu köklü yer isimlerini neden kafalarına göre değiştirirler hiç bilmiyorum. Köy yakın zamanlarda Helvacı ve Cumalı gibi isimlerle de anılmış fakat kim hangi ismi takarsa taksın köylüler kendi aralarında yaşadıkları bu güzel köyden Burgaz olarak bahsetmeye hala devam ediyorlar.
Özgür Aydoğan
Selçuk / İzmir
Yazıldığı tarih: 2010
Fotoğraf ve yazı güncellemesi: 2024
